Temat:Tajemniczy świat ballady Adama Mickiewicza pt. "Świtezianka"

Utwór powstał  w latach 1819 - 1821. Znalazł się w cyklu wierszy "Ballady i romanse". Ukazały się one w 1822 roku w Wilnie, zostały określone jako manifest romantyzmu polskiego.

 

Świat przedstawiony

1. Czas - bliżej nieokreślony, dokładnie sprecyzowana jest pora roku i pora doby (minęło lato, każdą noc prawie)

2. Przestrzeń  - jezioro Świteź, wokół puszcza, bagniste łąki.

3. Kompozycja fabuły -  ramowa.

4. Bohaterowie - strzelec w borze, dziewczyna nie wiadomo skąd

Strzelec - czuły na kobiece dźwięki, niesłowny, niestały w uczuciach,

Dziewczyna - Świtezianka - nieufna wobec mężczyzn, surowa i bezwzględna, gdy doświadcza zdrady.


Ludowość

1.Poeta temat do ballady zaczerpnął z ludowych legend.

2. Ludowe poglądy na temat dobra i zła.

3. Ludowy nakaz moralny wypowiedziany przez dziewczynę:

"Bo kto przysięgę naruszy,

Ach biada jemu, za życia biada!

I biada jego złej duszy"

Łamiący słowo zostaje odrzucony, a po śmierci nie mógł osiągnąć zbawienia, jego "złą dusza" nie zaznała spoczynku, musiała błąkać się po świecie, np. jęcząc pod modrzewiem, któy był świadkiem przysięgi.

Nastrój

Groza,tajemniczość, niesamowitość. Nastrój ten został osiągnięty światłem księżyca, ograniczeniem widzialności, wrażenia słuchowe, zmienność stanów przyrody, nieprzeniknione głębiny jeziora.

Rola przyrody

Przyroda stanowi tło zdarzeń, ma cechy fantastyczne, jej opis oddaje nastrój i uczucia bohaterów.

Ważna jest zmienność stanów przyrody od całkowitego spokoju do ogromnego niepokoju.

Krótkie streszczenie

Młody strzelec obiecywał dziewczynie miłość i wierność, składał jej miłosne przysięgi, chciał ją poślubić i być z nią na zawsze. Poprosił nawet ukochaną, o której na początku nic nie wiedział, kim jest, skąd pochodzi, aby z nim zamieszkała. W odpowiedzi na jego prośbę dziewczyna wyznała mu, iż nie jest pewna stałości jego uczuć. Strzelec, chcąc zjednać sobie ukochaną i przekonać ją o szczerości swych uczuć, zapewnia ją o swej dozgonnej miłości i wierności.

Dziewczyna, ciągle nie wierząc słowom mężczyzny, postanawia wystawić go na próbę i sprawdzić tym samym, czy był z nią szczery. W rzeczywistości jest ona nimfą wodną z jeziora Świteź i właśnie pod tą postacią zaczyna kusić strzelca, chcąc sprawdzić, czy dotrzyma danego jej słowa. Jednak nim przemieniła się w „dziewiczą piękność”, ostrzegła młodzieńca przed niedotrzymaniem przez niego przysięgi. Ów strzelec błąka się szukając ukochanej i właśnie wtedy jego oczom ukazuje się piękna nimfa. Będąc namawianym do miłosnych igraszek, w końcu popełnia grzech niewierności w stosunku do swej ukochanej.


Rzuca się w wody jeziora i dopiero, gdy był na jego środku, dostatecznie blisko, aby dokładnie dojrzeć nimfę, rozpoznaje w niej swą ukochaną. Zdradzona i zraniona kochanka przepowiada mu karę, która go spotka za niedotrzymanie przysięgi. Za niewierność ukarany ma być śmiercią fizyczną oraz wiecznym potępieniem.

Główną myśl utworu stanowi wiara w nieuchronność kary, która należy się wszystkim za złamanie danego słowa:

„Bo kto przysięgę naruszy,
Ach, biada jemu, za życia biada!
I biada jego złej duszy!”

Nie masz zbrodni bez kary (Adam Mickiewicz) – każdy człowiek odpowie za nieposłuszeństwo, zło i krzywdy wyrządzane innym. Czy zgadzasz się z tym stwierdzeniem? Rozważ problem winy i kary w rozprawce.

W argumentacji odwołaj się do "Świtezianki" oraz "Dziadów cz. II".

Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.